Vefat eden yakınlarının ardından kalan mal varlığı ve borçların tespiti için gerekli olan en önemli resmi belge, mirasçılık belgesidir. Halk arasında 'veraset ilamı' olarak da bilinen bu belge, yasal mirasçıların kimler olduğunu ve mirastan ne kadar pay alacaklarını kanıtlar.
Eskiden sadece Sulh Hukuk Mahkemeleri veya noterler aracılığıyla alınabilen bu belge, dijitalleşen kamu hizmetleri sayesinde artık E-Devlet Kapısı üzerinden de kolayca temin edilebiliyor. Peki, E-Devlet mirasçılık belgesi sorgulama işlemi nasıl yapılır ve alınan belgenin yasal geçerliliği nedir?
E-Devlet mirasçılık belgesi sorgulama adımları
E-Devlet mirasçılık belgesi almak için vatandaşların öncelikle T.C. kimlik numarası ve şifreleriyle www.turkiye.gov.tr adresine giriş yapması gerekiyor. Sisteme giriş yapıldıktan sonra arama çubuğuna "Veraset İlamı Sorgulama" veya "Mirasçılık Belgesi Sorgulama" yazılmalıdır.
Çıkan sonuçlarda Adalet Bakanlığı entegrasyonu ile sunulan "Veraset İlamı Sorgulama" hizmeti seçilmelidir. Bu ekranda, miras bırakan kişinin T.C. kimlik numarasının girilmesi istenir. Bilgi girilip sorgulama yapıldığında, sistem (eğer varsa) UYAP kayıtlarındaki belgeyi ekrana getirir ve barkodlu PDF olarak indirmeye izin verir.
Mirasçılık belgesi (veraset ilamı) nedir, neden gerekir?
Mirasçılık belgesi, bir kişinin vefatı halinde, kanuni mirasçılarının kimler olduğunu ve bu mirasçıların miras üzerindeki pay oranlarını gösteren resmi bir mahkeme veya noter kararıdır. Bu belge olmadan mirasçıların herhangi bir işlem yapması mümkün değildir.
Vefat edenin bankadaki paralarını çekmek, tapu devir işlemlerini (intikal) yapmak, araçlarını devralmak veya borçlarını ödemek için bankalar, Tapu Müdürlükleri ve diğer resmi kurumlar bu belgeyi zorunlu olarak talep eder. E-Devlet mirasçılık belgesi bu noktada mirasçılara büyük kolaylık sağlamaktadır.
E-Devlet'ten kimler belge alabilir? Şartları neler?
Uzmanlar, E-Devlet üzerinden mirasçılık belgesi almanın bazı şartları olduğuna dikkat çekiyor. Bu hizmetten faydalanabilmek için miras bırakan kişinin (vefat edenin) 1990 yılından sonra vefat etmiş olması gerekmektedir. Daha eski tarihli vefatlarda, kayıtlar dijital ortama tam aktarılmadığı için sistem belge üretemeyebilir.
Ayrıca, yetkililer E-Devlet sisteminin sadece Sulh Hukuk Mahkemeleri tarafından verilmiş olan veraset ilamlarını veya noterlerce (Türkiye Noterler Birliği sistemi üzerinden) düzenlenen mirasçılık belgelerini gösterebildiğini belirtiyor. Eğer mirasçılar arasında soy bağı (nesep) konusunda bir dava veya vasiyetnamenin iptali gibi hukuki bir çekişme varsa, belge E-Devlet'ten alınamaz; mutlaka mahkeme kararı gerekir.
Vatandaşlar noter ve adliye yoğunluğundan kurtuldu
E-Devlet mirasçılık belgesi hizmeti, vatandaşları hem noter masraflarından hem de adliye koridorlarındaki yoğunluktan kurtardı. Geçmişte noterlere yüksek ücretler ödeyerek veya mahkemelere dilekçe vererek haftalarca beklemek zorunda kalan mirasçılar, artık bu belgeye ücretsiz ve anında ulaşabiliyor.
Özellikle Antalya gibi nüfus yoğunluğu fazla olan şehirlerde, adliyelerdeki Sulh Hukuk Mahkemelerinin iş yükü bu dijital hizmet sayesinde önemli ölçüde azaldı. Vatandaşlar, sosyal medyada yaptıkları yorumlarda, "Büyük bir bürokratik yükten kurtulduk, artık tapu işlemleri için günlerce beklemek gerekmiyor" diyerek uygulamadan duydukları memnuniyeti ifade ediyor.
Özetle, 1990 yılı sonrası vefat eden yakınları için mirasçılık belgesine ihtiyaç duyan vatandaşlar, hukuki bir çekişme olmadığı sürece E-Devlet üzerinden veraset ilamı sorgulaması yapabilirler. Alınan barkodlu belge, tüm resmi kurumlarda geçerlidir ve ıslak imzalı belgeyle aynı hukuki niteliğe sahiptir.
Antalya ve Türkiye gündemindeki son dakika gelişmeleri, tapu ve miras hukukuna dair önemli rehberler için Antalya Haber'i takip edebilirsiniz.
