Türkiye’de milyonlarca kiracı ve ev sahibini yakından ilgilendiren kira artış oranı, TÜİK’in eylül ayı enflasyon verileriyle netleşti. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Temmuz ve Eylül verileri, Ekim ayında uygulanacak kira zamlarını doğrudan belirliyor. Kiracılar “Ekim’de kiralar ne kadar artacak?” sorusuna yanıt ararken, ev sahipleri de yasal üst sınırı öğrenmek istiyor.
TÜİK’in resmî internet sitesi üzerinden duyurduğu veriler, Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) aylık bazda %3,23, yıllık bazda ise %33,29 oranında arttığını gösteriyor. Bu artış, kira sözleşmelerinde uygulanabilecek tavan zam oranını doğrudan etkiliyor.
Kira artış oranı yüzde 38,36 olarak belirlendi
Eylül ayı enflasyon verileri doğrultusunda, TÜFE’nin son 12 aylık ortalamasına göre hesaplanan Ekim kira artış oranı %38,36 oldu. Böylece Ekim ayında yenilenecek kira sözleşmelerinde bu oran, yasal üst sınır olarak uygulanabilecek.
Ev sahipleri bu orana kadar kira artışı yapabilir; kiracı ile anlaşarak daha düşük zam uygulanması da mümkün. Ancak belirlenen %38,36 oranının üzerine çıkılamayacak. Bu düzenleme, kiracı ve ev sahibi arasında oluşabilecek uyuşmazlıklarda da yol gösterici nitelik taşıyor.
Kira artış oranları nasıl hesaplanıyor?
1 Temmuz 2024 itibarıyla yürürlüğe giren yeni düzenleme ile konut kiralarında uygulanan %25’lik üst sınır kaldırıldı. Artık kira artış oranları, Türk Borçlar Kanunu’nun 344. maddesine göre TÜFE’nin son 12 aylık ortalaması esas alınarak belirleniyor.
Bu yöntemle, kira zamları enflasyon oranına paralel şekilde gerçekleşiyor ve ekonomik dalgalanmalara karşı kiracının korunmasını da sağlıyor. TÜİK’in açıklamaları, hem kiracılar hem de ev sahipleri için resmi bir referans niteliğinde bulunuyor.
Kira artışının ev sahibi ve kiracıya etkisi
Kira artış oranı, özellikle büyük şehirlerde yaşayan milyonlarca kişi için önemli bir ekonomik gösterge olarak öne çıkıyor. Artış oranı yüksek çıktığında, kiracılar aylık bütçelerini yeniden planlamak zorunda kalıyor. Ev sahipleri ise yasal tavan oranı uygulayarak kira gelirlerini enflasyon karşısında koruyor.
Uzmanlar, kiracı ve ev sahibi arasında şeffaf bir iletişim kurulmasının, anlaşmazlıkların önüne geçeceğini belirtiyor. Ayrıca Antalya Haber gibi yerel haber kaynakları üzerinden kira artışları ve ekonomik gelişmeler anlık takip edilebiliyor.
Geçmiş yıllardaki kira artışları
Geçmiş yıllarda kira artış oranları, enflasyon oranlarının yüksek seyrettiği dönemlerde %30’ların üzerinde gerçekleşmişti. 2024 yılında ise ortalama kira artışı %28-30 aralığında olmuş, birçok kiracı ekonomik olarak zorlanmıştı.
Yeni sistemle, kira artışları daha şeffaf ve hesaplanabilir hale geldi. TÜFE üzerinden yapılan hesaplamalar, hem kiracının hem de ev sahibinin haklarını güvence altına alıyor.
