Türkiye’de milyonlarca çalışanı yakından ilgilendiren emekli maaşı hesaplama sistemi değişiyor. Sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğini sağlamak amacıyla hükümet, sigortalılık süresi arttıkça emekli maaşının artacağı yeni bir model üzerinde çalışıyor.
Bu modelle birlikte çalışanların erken emeklilik yerine daha uzun süre istihdamda kalması teşvik edilecek. Böylece hem bireysel emeklilik gelirleri yükselecek hem de sosyal güvenlik sisteminde aktif/pasif dengesi korunacak.
Yeni sistemde maaş süresiyle artacak
Yeni düzenlemeye göre emekli maaşları, kişinin sigorta süresiyle doğru orantılı olarak artacak. Yani daha uzun süre çalışan, daha yüksek emekli maaşı alacak.
Bu değişikliğin amacı, erken emeklilik eğilimini azaltmak ve sosyal sigorta sistemine daha fazla katkı sağlamak. Şu anda Türkiye’de aktif çalışan ile emekli arasındaki oran 1,49 seviyesinde bulunuyor. Hedef ise bu oranı 3’e yükseltmek.
Yıllık programa göre ayrıca sosyal güvenlik sisteminde gelire dayalı prim bildirim kapsamı da genişletilecek. Sürekli iş göremezlik veya maluliyet aylığı alanların yeniden iş hayatına dönmesini sağlayacak mesleki rehabilitasyon programı da devreye alınacak.
Her maaştan yüzde 3 kesinti yapılacak
Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, 2026’da yürürlüğe girecek Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) kapsamında her çalışandan maaşının %3’ü zorunlu olarak kesilecek.
Bu kesintiye ek olarak, işverenlerden de %1 oranında katkı alınacak. Devlet ise bu birikimlere %30 oranında destek sağlayacak. Toplanan primler, vatandaşların gelecekteki emeklilik gelirlerini artıracak şekilde özel fonlarda işletilecek.
Bu yeni sistem, yıllardır uygulanan Bireysel Emeklilik Sistemi (BES)’ten farklı olarak zorunlu katılım esasına dayanıyor. Böylece tüm çalışanlar, otomatik olarak bu emeklilik fonuna dahil olacak.
Sistemden çıkış ve özel durumlar
Yeni TES sistemine katılan çalışanlar, en az 10 yıl sistemde kalmak zorunda olacak. Çıkış talebinde bulunmak isteyen çalışanlar, ancak 10 yılın ardından birikimlerini geri çekebilecek.
Ancak bazı istisnalar da tanımlandı.
-
Doğum, askerlik veya hac ibadeti gibi özel durumlarda, sistemden belirli oranda para çekme hakkı verilecek.
-
Ayrıca ciddi sağlık sorunları veya maluliyet hallerinde de erken çıkış imkânı tanınacak.
Bu esnek yapı sayesinde sistemin uzun vadede sürdürülebilir olması hedefleniyor.
e-Devlet üzerinden sigorta bildirimi yapılacak
Yeni dönemde, düşük gelirli ve serbest çalışan kesimlerin de sisteme dahil edilmesi amaçlanıyor. Bu kapsamda:
-
Ev işlerinde çalışanlar,
-
Mevsimlik işçiler,
-
Çiftçiler ve
-
Küçük esnaflar için özel mikro sigorta programları oluşturulacak.
Bu kişiler, sigorta prim bildirimlerini e-Devlet üzerinden yapabilecek. Böylece muhasebeci desteğine gerek kalmadan sigorta işlemleri daha kolay hale gelecek.
Ayrıca kayıt dışı istihdamla mücadele amacıyla geliştirilen kolay işverenlik uygulaması da genişletilecek.
Düşük gelirli gruplara özel sigorta programı
Yeni sistemle birlikte, yüksek prim oranları nedeniyle sosyal güvenlik sisteminden uzak kalan düşük gelirli kesimler için özel sigorta modelleri geliştirilecek.
Bu modellerde, gelir düzeyine göre farklı prim ödemeleri yapılabilecek. Böylece esnaf, sanatkâr ve tarım çalışanı gibi kesimler de sosyal güvenlik şemsiyesi altına alınacak.
Bu uygulamanın, hem emeklilik kapsamını genişleteceği hem de devletin sosyal sigorta yükünü hafifleteceği öngörülüyor.
Ekonomik denge için kritik adım
Hükümetin attığı bu adım, uzun vadede sosyal güvenlik sisteminin mali sürdürülebilirliğini sağlamak açısından büyük önem taşıyor. Yeni sistemle hem bireysel emeklilik tasarruflarının artırılması hem de kamu finansman dengesinin korunması hedefleniyor.
Uzmanlar, bu düzenlemenin özellikle genç çalışanlar için uzun vadede emeklilik bilincini güçlendireceğini belirtiyor. Ancak kısa vadede maaşlardan yapılacak kesintiler, çalışanların gelirinde küçük bir düşüş yaratacak.
Emeklilik sistemindeki tüm yenilikler ve Resmi Gazete’de yayımlanan gelişmeler için Antalya Haber adresini ziyaret edebilirsiniz.
Yeni emeklilik sistemi, Türkiye’nin sosyal güvenlik yapısında köklü bir dönüşüm anlamına geliyor. Daha uzun sigortalılık süresiyle daha yüksek maaş hedefi, hem birey hem devlet açısından dengeli bir model oluşturacak. Çalışanların dikkatle takip etmesi gereken yeni dönem 2026’da başlıyor.
