Vefat eden eşlerinden dolayı maaş almaya hak kazanan dul maaşı (Ölüm Aylığı) sahipleri için güncel başvuru şartları, ödeme oranları ve süreç detayları önemini koruyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından sağlanan bu aylık, vefat eden sigortalının geride kalan eş ve çocuklarının mağduriyetini gidermeyi amaçlar. Dul maaşını kimler alır? ve dul maaşı ne kadar? gibi temel sorular, özellikle 2025 yılı tahmini zam oranları ile birlikte hak sahiplerinin gündeminde yer almaktadır. Haberimizde, hem vefat eden eşin prim şartlarını hem de eşin kendi çalışma durumuna göre değişen hisse oranlarını ayrıntılı olarak ele alıyor, ayrıca sigortasız dul maaşı olarak bilinen sosyal yardımlara da değiniyoruz.
Ölüm aylığı alma şartları: vefat eden eşin sigortalılık süresi
Dul maaşına hak kazanmanın ilk ve en temel adımı, vefat eden sigortalının gerekli prim gün sayısını doldurmuş olmasıdır. Bu şartlar, vefat edenin bağlı olduğu sigortalılık statüsüne (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) göre küçük farklılıklar gösterebilir:
-
Genel Şart: Vefat eden sigortalının adına en az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması gereklidir.
-
Kısa Süreli Sigortalılık: Vefat eden, SSK (4/1-a) statüsünde çalışıyorsa, borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı olması ve toplamda 900 gün prim ödemesinin bulunması yeterli kabul edilir.
-
Bağ-Kur Şartları: Kendi adına ve hesabına çalışan Bağ-Kur sigortalılarının hak sahiplerine aylık bağlanabilmesi için, vefat eden sigortalının Genel Sağlık Sigortası (GSS) primi dahil olmak üzere, prim ve prime ilişkin tüm borçlarının ödenmiş olması şartı aranır.
Bu şartlar sağlandığında, geride kalan eşin maaşı alabilmesi için resmî nikah bağının bulunması ve vefatın ardından yeniden evlenmemiş olması esastır. Eşin çalışıyor veya kendi sigortalılığı nedeniyle emekli olması, maaş almasına engel teşkil etmez, sadece bağlanacak aylığın hisse oranını etkiler.
Dul maaşı başvurusu nasıl yapılır ve aylık oranları
Dul maaşı başvurusu, vefat tarihini izleyen ay başından itibaren geçerli olmak üzere Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) yapılır. Başvuru süreci kolaylaştırılmış olup, en hızlı yöntem e-Devlet Kapısı üzerinden "Ölüm Yardımı ve Dul / Yetim Aylığı Talebi" hizmetini kullanmaktır. Alternatif olarak, vefat edenin son çalıştığı veya bağlı olduğu SGK Merkezine şahsen başvurularak gerekli formlar doldurulabilir. Başvurunun hızlıca yapılması, herhangi bir hak kaybını önleyecektir.
Dul maaşı ne kadar? sorusunun cevabı, vefat eden sigortalının bağlanan veya bağlanacak olan kök emekli aylığının yüzdesi üzerinden belirlenir. Hisse oranları ise şu şekildedir:
-
%75 Oranı: Dul eşin tek başına hak sahibi olması (çocuksuz olması) ve kendi sigortalılığından dolayı çalışmaması veya emekli olmaması durumunda uygulanır.
-
%50 Oranı: Dul eşin kendi sigortalılığından dolayı çalışıyor veya emekli olması ya da vefat edenin geride yetim çocuk bırakması durumunda uygulanır.
-
%60 Oranı: Vefat edenin yetim çocuğu yoksa ancak dul eş çalışmıyor ve emekli değilse uygulanan özel bir orandır.
2025 yılında beklenen memur ve emekli zamları, kök maaşları artıracağından, dul maaşı miktarları da bu artışlardan doğrudan etkilenecektir. Örneğin, kök maaşı yüksek olan bir sigortalının eşine bağlanacak %75 hisse oranı, 2025 yılı itibarıyla $25.000$ TL'ye yaklaşan tutarlara ulaşabilecektir.
Sigortasız dul maaşı ve diğer sosyal yardımlar
"Sigortasız dul maaşı" ifadesi, aslında sosyal güvencesi olmayan eşlere Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma (SYD) Vakıfları aracılığıyla sağlanan düzenli nakdi yardımı ifade eder. Bu yardım, vefat eden eşi herhangi bir sosyal güvenceye sahip olmayan (SGK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) veya çok düşük gelire sahip olan kadınlara sağlanır.
-
Kimler Alır? Eşi vefat eden, herhangi bir sosyal güvencesi bulunmayan ve hane içinde kişi başına düşen geliri yoksulluk sınırının (asgari ücretin üçte biri) altında kalan kadınlar bu yardıma başvurabilir.
-
Miktar ve Başvuru: Bu nakdi yardım, güncel ekonomik koşullara göre belirlenmekte ve genellikle iki ayda bir toplu olarak ödenmektedir. Başvurular, ikamet edilen yerdeki SYD Vakfı'na bizzat yapılabileceği gibi, e-Devlet üzerinden de başlatılabilmektedir.
Dul maaşı ve sosyal yardımlara ek olarak, eşler kendi durumlarına göre 65 yaşını doldurmuşlarsa yaşlılık maaşı alma hakkını da sorgulayabilirler. Bu tür sosyal haklar, vatandaşlarımızın yaşam standartlarını korumaları açısından büyük önem taşımaktadır. Bölgesel gelişmeler ve sosyal yardımlarla ilgili son dakika haberleri için Antalya Haber sitesini de ziyaret edebilirsiniz.
Dul maaşına hak kazanma şartları ve maaş miktarları, vefat eden sigortalının çalışma geçmişi ve hak sahibi eşin güncel durumu baz alınarak belirlenmektedir. Hak sahiplerinin, herhangi bir kayıp yaşamamak adına vefatı takip eden 30 gün içinde SGK'ya başvurularını tamamlamaları tavsiye edilmektedir. Tüm başvuru süreçleri, SGK ve e-Devlet üzerinden titizlikle yürütülmelidir.
